W pierwszej kolejności chciałabym wskazać, że zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę. Co za tym idzie, prowadzący pojazd mechaniczny, który potrącił zwierzę, obowiązany jest, w miarę możliwości, do zapewnienia zwierzęciu stosownej pomocy lub zawiadomienia jednej ze służb.
Jaką służbę zawiadomić?
Wybór tego, która ze służb zostanie powiadomiona, należy do kierowcy. Zawiadomienie odpowiednich służb dotyczy zawiadomienia:
- lekarza weterynarii,
- członka Polskiego Związku Łowieckiego,
- inspektora organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt,
- funkcjonariusza Policji,
- straży ochrony kolei,
- straży gminnej,
- Straży Granicznej,
- pracownika Służby Leśnej lub Służby Parków Narodowych,
- strażnika Państwowej Straży Łowieckiej,
- strażnika łowieckiego lub strażnika Państwowej Straży Rybackiej.
Oczywiście najszybszym rozwiązaniem jest po prostu wybranie telefonu alarmowego: 112, w szczególności wtedy, kiedy nie wiemy, którą ze służb powinniśmy zawiadomić.
Czym jest pojazd mechaniczny?
Natomiast co do pojęcia pojazdu mechanicznego, to wskazać należy, że to pojęcie nie zostało zdefiniowane ani na gruncie Kodeksu karnego, ani w ustawie o ochronie zwierząt, ani w ustawie - Prawo o ruchu drogowym. Jednak Sąd Najwyższy w jednym z wyroków wskazał, iż „za pojazdy mechaniczne należy uznać pojazdy zaopatrzone w poruszający je silnik (pojazdy samochodowe, maszyny rolnicze, motocykle, lokomotywy kolejowe, samoloty, helikoptery, statki wodne i inne), jak również pojazdy szynowe zasilane z trakcji elektrycznej (tramwaje, trolejbusy)”.
Zatem przepisy nakładają na kierowców różnych typów pojazdów mechanicznych (takich jak samochody, motocykle, ciężarówki, traktory), w przypadku potrącenia zwierzęcia, wyżej wymienione obowiązki (zapewnienie zwierzęciu stosownej pomocy / zawiadomienie jednej ze służb).
Ostatecznego wyboru pomiędzy udzieleniem pomocy a zawiadomieniem odpowiednich służb dokonuje prowadzący pojazd mechaniczny. Przepisy nie wskazują w jakiej kolejności należy postępować w przypadku potrącenia zwierzęcia, tj. nie wskazuje się, że kierowca powinien w pierwszej kolejności ocenić, czy może w miarę możliwości udzielić pomocy potrąconemu zwierzęciu, a dopiero później zawiadomić odpowiednie służby. Stąd też, to do kierowcy należy wybór, które z tych czynności wykona.
Jak może wyglądać udzielana pomoc zwierzęciu?
Na to pytanie nie ma jednej odpowiedzi. Każdy z nas może mieć inne spostrzeżenie na daną sytuację, jednak udzielenie pomocy potrącanemu zwierzęciu może polegać na (przykładowo):
- ocenie stanu zwierzęcia;
- oznaczeniu miejsca zdarzenia;
- udzieleniu pierwszej pomocy (ale tutaj kierowca powinien posiadać odpowiednią wiedzę, bowiem trzeba pamiętać, że zwierzę w bólu może być agresywne albo zachowywać się w sposób nieprzewidywalny).
Co więcej, trzeba podkreślić, że przepis nakładając obowiązek udzielenia pomocy dodaje sformułowanie „w miarę możliwości”. Zatem w pierwszej kolejności należy uwzględnić bezpieczeństwo własne i innych uczestników ruchu drogowego (tym bardziej, że wszystkie czynności wykonywane są na drodze, dlatego trzeba zadbać o należytą - szczególną ostrożność).
Odpowiedzialność
Na koniec chciałabym także zaznaczyć, że ten kto nie zapewnił zwierzęciu stosownej pomocy lub nie zawiadomił służb, podlega odpowiedzialności i grozi mu kara aresztu albo grzywny. Oczywiście powinniśmy pomóc zwierzęciu nie tylko z uwagi na grożącą odpowiedzialność, ale z uwagi na to, że zwierzęta są istotami żyjącymi, zdolnymi do odczuwania cierpienia i bólu. Oczywiście w tym wszystkim w pierwszej kolejności należy zadbać o swoje bezpieczeństwo i innych uczestników ruchu drogowego, ale także spróbować - w miarę możliwości - pomóc też potrąconemu zwierzęciu.
- Wykorzystane źródła:
- ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt;
- wyrok Sądu Najwyższego z dn. 25 października 2007 r., sygn. III KK 270/07.
