Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Taka jest zasada, ale to nie oznacza, że nie może kwestia majątkowa wyglądać zupełnie inaczej.
Możliwe są inne regulacje dotyczące majątku małżonków...
Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego:
- wspólność ustawową rozszerzyć,
- wspólność ustawową ograniczyć,
- ustanowić rozdzielność majątkową,
- ustanowić rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków.
Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.
Co więcej, umowa majątkowa małżeńska może być zmieniona albo rozwiązana. W razie jej rozwiązania w czasie trwania małżeństwa, powstaje między małżonkami wspólność ustawowa, chyba że strony postanowiły inaczej.
W razie umownego ustanowienia rozdzielności majątkowej, każdy z małżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później. Idąc dalej, każdy z małżonków zarządza samodzielnie swoim majątkiem.
Autonomia małżonka
Ustrój rozdzielności majątkowej to reżim zapewniający każdemu z małżonków najdalej idącą autonomię względem współmałżonka. We wskazanym reżimie chodzi o to, że małżonkowie mogą w sposób jak najdalej idący rozgraniczyć relacje uczuciowe od interesów majątkowych.
Zobowiązania w sprawach bieżących i tak łączą małżonków…
Jednakże podkreślić należy, że małżonkowie mimo wszystko są solidarnie odpowiedzialni za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z nich w sprawach wynikających ze zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny (zgodnie z art. 30 § 1 k.r.o.).
Czym są zwykłe potrzeby rodziny?
Przez zobowiązania zaciągnięte w sprawach wynikających z zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny należy rozumieć tylko te zobowiązania, które odnoszą się do normalnych, codziennych potrzeb rodziny, wymagających bezwzględnie zaspokojenia bez potrzeby podejmowania przez małżonków specjalnych decyzji. Wszelkie inne zobowiązania – zwłaszcza dotyczące większych zakupów ratalnych, niedające się zakwalifikować pod pojęcie „zwykłych” potrzeb rodziny – zaciągnięte przez jednego małżonka nie rodzą odpowiedzialności solidarnej drugiego małżonka.
Kiedy warto pomyśleć o intercyzie?
Intercyza stanowi odpowiednie rozwiązanie w sytuacji, gdy któryś z małżonków prowadzi działalność zarobkową wiążącą się ze znacznym ryzykiem finansowym. Ponadto, ustanowienie rozdzielności majątkowej może służyć ochronie interesów dzieci pochodzących z poprzedniego związku któregoś z małżonków z inną osobą.
Kiedy można zawrzeć intercyzę?
Intercyzę można zawrzeć w trakcie trwającego małżeństwa, ale również przed wstąpieniem w związek małżeński.
Reasumując powyższe rozważania, podkreślamy, że:
- mając intercyzę z małżonkiem, będziesz po nim dziedziczyć - rozdzielność majątkowa małżonków nie wpływa na kwestie dziedziczenia po śmierci któregokolwiek z nich;
- tak zwana intercyza obowiązuje za życia, natomiast po śmierci dziedziczenie odbywa się na zasadach ogólnych bądź zgodnie z tym, co małżonek pozostawił w testamencie;
- zatem rozdzielność majątkowa nie ma najmniejszego wpływu na zasady dziedziczenia ustawowego;
- intercyzę zawiera się wyłącznie w formie aktu notarialnego.
- Wykorzystane źródła:
- ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy;
- komentarz do Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, Fras Mariusz (red.), Habdas Magdalena (red.), dn. 1 maja 2023.